30 srebrników za tyle sprzedał Jezusa Judasz Iskariota. Ewangelia wg św. Mateusza „Wtedy jeden z Dwunastu, imieniem Judasz Iskariota, udał się do arcykapłanów i rzekł: Co chcecie mi dać, a ja wam Go wydam. A oni wyznaczyli mu trzydzieści srebrników. Odtąd szukał sposobności, żeby Go wydać.”

Biblijny srebrnik był niezwykle zagadkową monetą. W Starym Testamencie mianem tym określano płaty srebra, a w Nowym – powszechnie występujące w Ziemi Świętej srebrne monety bez względu na kraj ich emisji. W Palestynie czasów Chrystusa w obiegu były rzymskie denary i greckie drachmy, pierwsze jako symbol okupacji rzymskiej, drugie – będące pozostałością po królestwach hellenistycznych. Jeden z ewangelistów, św. Mateusz, wspomina o srebrnikach jako zapłacie za zdradę Judasza, który zobowiązał się do wydania Jezusa arcykapłanom. Pochodzenie owych monet długo stanowiło przedmiot sporów. Dokładna analiza źródeł pozwoliła ustalić, iż były to fenickie szekle (tetradrachmy) z Tyru o wadze ok. 14 g i średnicy 27 mm lub ok. 6,5-gramowe półszekle (didrachmy) o średnicy 18,6 mm. Według prawa religijnego każdy Żyd musiał uiszczać podatek świątynny. Didrachmy z Tyru ze względu na dużą zawartość srebra (ok. 94 proc.) nadawały się do tego doskonale, chociaż miały jeden mankament. Znajdująca się na awersie podobizna bóstwa opiekuńczego Tyru, Melkarta, i na rewersie – ptolemejskiego orła wraz z grecką legendą „Tyr, święte i nieskalane miasto” oraz skrótem KAP, oznaczającym potęgę Rzymian, były sprzeczne z zasadami judaizmu i raziły bardziej religijnych oraz nastawionych niepodległościowo Żydów. Żydzi nie posiadali własnych srebrnych monet przez cały okres tyryjskich szekli i półszekli. Ale wszystkie podatki Judei były określone w szeklach (np. roczny podatek świątynny dla mężczyzn powyżej 20 roku życia był określony jako pół szekla).

Dlatego Kapłani Świątyni musieli znaleźć praktyczne rozwiązanie. Zdecydowali, że monet tyryjskich jest dużo i są dobrej jakości srebra.

Strożytny świat wiele zawdzięcza miastu Tyr. Grecy przypisywali wprowadzenie alfabetu na swoich ziemiach Kadmosowi, synowi króla Tyru. Ponadto mówi się, że nazwa kontynentu pochodzi od imienia siostry Kadmosa, Europy. Ale to barwione na purpurowo szaty Tyru, noszone w całym starożytnym świecie jako oznaka królewskiego statusu, przyniosły miastu sławę i bogactwo. Położone około 80 kilometrów na południe od Bejrutu, na wybrzeżu dzisiejszego Libanu, miasto Tyr zostało założone w 2750 r. p.n.e. zarówno na kontynencie, jak i na wyspie u wybrzeży. Na początku VI wieku p.n.e. Nabuchodonozor, król Babilonu, oblegał ufortyfikowane miasto przez 13 lat. Tyr trzymał się mocno, ale prawdopodobnie w tym czasie mieszkańcy miasta na kontynencie opuścili je dla bezpieczeństwa wyspy. W 332 r. p.n.e. Aleksander Wielki wykorzystał gruzy opuszczonego miasta na kontynencie do budowy grobli na wyspę. Rozwścieczony obroną Tyru, zniszczył połowę miasta. 30 000 mieszkańców miasta zostało zabitych lub sprzedanych w niewolę. Tyr dostał się pod panowanie rzymskie w 64 r. p.n.e.

W tym czasie Tyr kontynuował bicie własnych srebrnych monet. Srebrne szekle tyryjskie były z pewnością najczęściej używanymi srebrnymi monetami w starożytnej Ziemi Świętej od I w. p.n.e. do czasów Świętej Wojny z Rzymem, która zakończyła się w 70 r. n.e. Wiadomo również, że w tym okresie monety te były jedynymi monetami akceptowanymi jako coroczna danina na rzecz Świątyni Jerozolimskiej i są uznawane przez ekspertów numizmatycznych za monety płacone Judaszowi za zdradę Jezusa. Wizerunki jakichkolwiek bogów były zakazane, ale wszystkie szekle z obcych krajów je posiadały. Szekle Tyru przedstawiają greckiego boga Melquarta, boga patrona Tyru i uznawane są za wizerunek Herkulesa. Był to najmniej obraźliwy szekel dla Żydów i dlatego tylko srebrne szekle bite w Tyrze były akceptowane w Świątyni Jerozolimskiej. Wszystkie inne srebrne monety musiały zostać przerobione na ten typ do użytku w Świątyni.

WYPRZEDAŻ PRYWATNEJ KOLEKCJI