Przedmiotem rozprawy jest kwestia polsko-rosyjskiej ugody politycznej („primirienija”) w drugiej połowie XIX wieku. Przyczynkiem analizy środowiska polskich realistów głoszących potrzebę zbliżenia Polaków-mieszkańców Królestwa Polskiego z państwem carskim była działalność publiczna margrabiego Zygmunta Wielopolskiego (1833-1902). Praca stanowi próbę odpowiedzi na pytanie na temat perspektyw porozumienia na linii carat – elity Kongresówki w dobie polityki unifikacyjnej nierosyjskich rubieży imperium. Równocześnie usiłuje wskazać w jakim stopniu poczynania polityczne margrabiego Zygmunta stanowiły kontynuację programu „primirienija” ojca – Aleksandra a w jakim były, jego oryginalnym wkładem w polską myśl konserwatywno-ugodową XIX wieku. Praca adresowana do szerokiego kręgu czytelniczego wskazującego zainteresowania stosunkami polsko-rosyjskimi oraz próbami dialogu („primirienija” pojednania) w warunkach doby rozbiorowej.