Oprawa twarda z obwolutą bez obwoluty, stan bardzo dobry -, z partyjną dedykacją.

Ten tekst dotyczy osiągnięć radzieckich naukowców, o których mamy raczej podłe mniemanie. Pamiętacie zapewne kawał o tym jak badacze Kraju Rad znęcali się nad muchą odrywając jej kolejne pary odnóży i wydawali jej rozkaz „idi !”, czyli „idź !”. Dopóki owad miał choć dwie nóżki, grzecznie słuchał tych komend i szedł. Gdy urwano musze ostatnie kończyny, owad przestał się posuwać, z czego radzieccy naukowcy wysnuli wniosek, że mucha straciła słuch bo przestała reagować na ustne polecenia. Mamy tu klasyczny obrazek, w którym kilka realnych badawczych przesłanek, doprowadziło do bardzo niebanalnego wniosku z pogranicza laryngologii i entomologii.

Ta krótka historyjka powinna nas uczulić na to, w jaki sposób powinniśmy podchodzić do badań radzieckich uczonych. Zapomnijmy więc o wysnuwanych przez nich wnioskach, ale uważnie przyglądajmy się gromadzonym przez nich danym.

Wydaje mi się, że takie właśnie współczesne podejście dotyczy przynajmniej jednej z książek, o których dziś krótko napiszę. Otóż dzieło Borisa Urłanisa dotyczące wpływu wojen na zaludnienie Europy wydaje się być dość wysoko wyceniane właśnie ze względu na zgromadzone dane, a nie ze względu na wyciągane wnioski. Proszę oto wspomniana mocno wyśrubowana „wycena”:

https://allegro.pl/listing?string=ur%C5%82anis

Spoglądając na tytuł możemy sądzić, że radziecki (urodzony w Kijowie) uczony Boris Urłanis, postanowił się przyjrzeć temu, jak wojny wpływały na zaludnienie Europy. Badacz ów postanowił zebrać dane statystyczne dotyczące ofiar europejskich wojen poczynając od XVII wieku na II wojnie światowej kończąc. Z racji tego, że pod koniec lat pięćdziesiątych XX wieku, komputery i excel nie były jeszcze w powszechnym użyciu, dane zebrane przez Urłanisa mają zazwyczaj formę tabel lub wykresów sporządzonych pismem technicznym i opatrzone są komentarzami, które w niektórych przypadkach można nazwać ideologicznymi.

Jak już zastrzegłem, wnioski raczej sobie odpuśćmy i niczym eksperymentalna mucha, posuwajmy się naprzód, przyglądając się niektórym danym, a są one ciekawe.

Warto zauważyć, że ponad 500-stronicowego dzieła radzieckiego badacza nie opublikowała żadna z PRL-owskich oficyn zajmujących się tematyką wojskową, lecz wydawnictwo ekonomiczne. Jeśli zajrzymy do wnętrza tej opasłej księgi, to bez trudu odnajdziemy statystyki, które mogły zainteresować nie tylko tak zwane resorty siłowe, lecz także speców z ekonomicznej szkoły Oskara Lange.

Ale nie tylko, bowiem owa niecodzienna pozycja udziela nam odpowiedzi na niezwykłe zupełne kwestie, które nie koniecznie zahaczają o wielką historię, ale tak zwany żywot człowieka poczciwego. Zerknijmy choćby na zestawienie, które opowiada o tym, jakie zawody sprawiają, że nasz zgon na polu bitwy, jest mniej lub bardziej prawdopodobny.

Otóż na podstawie francuskich danych z I wojny światowej wynika, że największa hekatomba spadła na przedstawicieli służby domowej, bowiem odsetek poległych wśród tej grupy zawodowej wyniósł prawie 31 %. Z dużym prawdopodobieństwem utraty życia wiązała się także przynależność do grupy związanej z tak zwanym żywieniem zbiorowym (18,4%), budownictwem i robotami publicznymi (14,3%). Największe szanse na przeżycie mieli właściciele, rentierzy i renciści, których szansa na zaliczenie zgonu oscylowała w okolicy 2%. Jedynie nieco większe szanse na śmiertelne zejście na polu bitwy mieli urzędnicy i duchowni (ok. 3%). (dane ze strony 466)

Z kolejnych zestawień wynika, że posiadacze większych gospodarstw rolnych ginęli na wojnie rzadziej niż chłopi bezrolni, a najmniejsze szanse na zawieruszenie się podczas wojennej hekatomby mieli przedstawiciele zawodów technicznych. Z tabeli płynie ewidentna przestroga dla tych, którzy nie bardzo wiedzą co w życiu robić (nieokreślone zawody), gdyż właśnie oni kilka razy częściej niż inni, swe życie na wojnie tracą… Artykuł Betacoola p.t. Radzieccy uczeni na tropach wojennych tajemnic.