Elwiro Androlli (1836 - 1893)

"...padł koń Hrabi, spadł Hrabia..." z cyklu Pan Tadeusz drzeworyt na tincie, 24 x 19 cm w świetle passe - partout o wym.34 x 28 cm sygn. i dat. na płycie drzeworytniczej l.d. "Andriolli 1881" oraz przez ksylografa p.d. "A.Zajkowski"

Michał Elwiro Andriolli – metrykalnie Elwiro Michał Andriolli (ur. 14 listopada 1836 roku w Wilnie, zm. 23 sierpnia 1893 roku w Nałęczowie) – polski rysownik, ilustrator i malarz, przedstawiciel romantyzmu.

Andriolli specjalizował się w malarstwie oraz grafice. Posługiwał się głównie ołówkiem, tuszem oraz gwaszem. Współpracował m.in. z polskimi czasopismami ilustrowanymi: „Tygodnik Illustrowany”, „Kłosy”, „Tygodnik Powszechny”, „Biesiada Literacka”, „Wieniec”, dla których wykonał wiele ilustracji przedstawiających obiekty zbudowane na ziemiach Rzeczypospolitej (znajdujących się na obecnych terytoriach Polski, Litwy, Ukrainy i Białorusi) – wielu już dziś nieistniejących.

Był wziętym ilustratorem książkowym, który współpracował z warszawskimi, paryskimi i londyńskimi wydawcami. Spośród najbardziej znanych utworów literatury polskiej i obcej ilustrowanych przez Andriollego, należy wymienić takie jak: <em>Stara baśń</em> J.I. Kraszewskiego, <em>Lilla Weneda</em> J. Słowackiego, <em>Meir Ezofowicz</em> E. Orzeszkowej, <em>Urodzony Jan Dęboróg</em> W. Syrokomli, <em>Pamiętniki kwestarza</em> I. Chodźki, <em>Marya</em> A. Malczewskiego oraz <em>Ostatni z Mohikanów</em> J.F. Coopera, <em>Legenda wieków</em> W. Hugo czy <em>Romeo i Julia</em> W. Szekspira. Artysta intensywnie pracował nad obrazami do dzieł Adama Mickiewicza, będąc autorem m.in. najbardziej znanych i dotąd najpopularniejszych ilustracji do <em>Pana Tadeusza</em>.

Andrzej Zajkowski (ur. 1851 w Warszawie, zm. 28 listopada 1914 tamże) – wybitny drzeworytnik warszawski, jeden z czołowych przedstawicieli polskiej ksylografii, znakomity odtwórca rysunków Michała Andriollego.

Czynny w latach 1865–1889, wcześnie zdobył uznacie w środowisku artystycznym. Jego prace zaczęły się ukazywać w „Kłosach” gdy miał niespełna 15 lat, mając lat 20 rytował rysunki Andriollego, z którym współpracował najdłużej (jedna z ostatnich prac Zajkowskiego pt. <em>Koncert nad koncertami</em>, była wg Andriollego). W 1881 roku powierzono mu wykonanie drzeworytów wg rysunków Andriollego do <em>Pana Tadeusza</em> Adama Mickiewicza (wyd. we Lwowie w 1882). Poza Andriollim, Zajkowski rytował dzieła innych znakomitych malarzy i rysowników (m.in. Józefa Chełmońskirgo, Józefa Buchbindera, Wojciecha Gersona, Juliana Fałata, Apoloniusza Kędzierskiego, Juliusza Kossaka, Franciszka Kostrzewskiego, Jana Matejki, Józefa Pankiewicza, Henryk Pillatiego, Władysława Szernera, Leona Wyczółkowskiego i wielu innych). W 1876 roku założył z Janem Styfim krótko działającą drzeworytnię. Za swoje osiągnięcia artystyczne był wielokrotnie nagradzany, m.in. na Wystawach Ornamentacyjnych w Warszawie w latach 1886–1888 oraz Wystawie Sztuki Drukarskiej w Petersburgu w 1895 roku.