Edward Czerwiński (1892 - 1966)

Portret Leona Wyczółkowskiego,1954

drzeworyt,papier, 28 x 21 cm w świetle passe-partout - 41 x 33 cm

Edward Czerwiński (ur. 14 września 1892 w Warszawie, zm. 25 lutego 1966) – polski malarz, grafik, pedagog, organizator życia artystycznego.

W 1914 wyjechał na studia malarskie do Paryża. Tam 1 sierpnia 1914 roku poślubił Marię z domu Puciata (ur. 1890), lekarkę. W Paryżu związał się z Towarzystwem Polskim Literacko-Artystycznym, uczestniczył w wystawach tej organizacji w 1915–1917. Brał też udział we francuskich salonach: Jesiennym w 1919 i Niezależnych w 1920 i w innych wystawach.

W 1920 wrócił do Polski. Podjął pracę nauczyciela rysunku w Państwowej Szkole Budownictwa w Warszawie (1921–1928). W 1924 związał się z miejscową Szkołą Sztuk Pięknych (późniejszą ASP), gdzie z przerwami pracował do przejścia na emeryturę w 1962.

W Szkole Sztuk Pięknych był początkowo instruktorem grafiki (1924–1926), następnie od 1928 asystentem w pracowni grafiki Władysława Skoczylasa (którą samodzielnie kierował w czasie sprawowania przez profesora funkcji dyrektora Departamentu Sztuki MWRiOP w latach 1930–1931). Po śmierci Skoczylasa w 1934 awansował na starszego asystenta w pracowni grafiki kolejno Leona Wyczółkowskiego (do 1936) i Stanisława Ostoi-Chrostowskiego (do 1938). W czasie okupacji niemieckiej był nauczycielem grafiki i rysunku w Żeńskiej Szkole Architektury im. Stanisława Noakowskiego (1940–1944) oraz w Miejskiej Szkole Budowlanej i Szkole Metaloznawczej przy Politechnice Warszawskiej (1942–1944). We wrześniu 1939 i w powstaniu warszawskim dwukrotnie stracił pracownię i dorobek twórczy.

W jego wczesnej twórczości dominowało malarstwo (olej, akwarela, pastel). Z czasem na plan pierwszy wysunęła się grafika, którą zainteresował się już w okresie paryskim. Początkowo tworzył drzeworyty (cykl <em>Pejzaże bretońskie</em>), odznaczające się płynną linią i dekoracyjnym ujęciem, w czym krytyka widziała echo nieprzebrzmiałej wtedy jeszcze secesji. Z czasem na czoło jego zainteresowań wysunęła się litografia, w czym niemałą rolę odegrał Leon Wyczółkowski, u którego Czerwiński studiował, a następnie współpracował na ASP w Warszawie.

W swym dorobku artysta miał też prace w graficznych technikach metalowych: akwaforty, miedzioryty, suchoryty i in. Wystawiał swe ryciny m.in. na Okrężnej Wystawie Grafiki Polskiej ZPAG w krajach europejskich (od 1920), regularnie na Salonach i wystawach organizowanych przez ZPAG oraz m.in. na III Biennale Romana w Rzymie (1925), II Międzynarodowej Wystawie Grafiki we Florencji (1927), Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu (1929, Wielki Medal Srebrny za grafikę), I Międzynarodowej Wystawie Drzeworytu w Warszawie (1933). W 1929 zdobył jedną z dwóch I nagród w konkursie na portret prezydenta RP Ignacego Mościckiego.

Należał do ugrupowania „Blok” w Paryżu, a po powrocie do kraju do Związku Polskich Artystów Grafików (w latach 1921–1929 był członkiem jego zarządu) i Bloku Zawodowych Artystów Plastyków (od 1935).