Tytuł: Hilary (Hilary Krzysztofiak) 1926–1979. Malarstwo i rysunek

Album powstał przy okazji wystawy przygotowanej przez Muzeum Narodowe w Warszawie (marzec–kwiecień 1997). Jest to najpełniejsza monografia artysty, na którą składają się m.in.: szczegółowe kalendarium życia i twórczości, eseje Jana Zielińskiego, Janusza Zagrodzkiego, Aleksandra Wojciechowskiego, Józefa Czapskiego, Władysławy Jaworskiej, Włodzimierza Odojewskiego oraz wspomnienia przyjaciół: Sławomira Mrożka, Jerzego Ćwiertni, Ludwika Erhardta, Kazimierza Kutza, Krystyny Meissner i Zygmunta Mycielskiego. Całość dopełnia Nieukończona autobiografia Hilarego Krzysztofiaka. Album bogato ilustrowany zarówno fotografiami z życia, jak i reprodukcjami obrazów i rysunków.

HILARY, Hilary Krzysztofiak (1926–1979), malarz, grafik i scenograf teatralny.

Studiował w warszawskiej ASP. Był członkiem awangardowej Grupy St-53, redaktorem graficznym m.in. pism „Po prostu” i „Ruchu Muzycznego”. Uczestniczył w ważnych wydarzeniach artystycznych, m.in. w legendarnej Ogólnopolskiej Wystawie Młodej Plastyki w Arsenale w 1955 roku, I Plenerze w Osiekach, Biennale Form Przestrzennych w Elblągu, wystawach Galerii Krzywego Koła i Salonu Współczesności, odgrywając istotną rolę w kształtowaniu nowoczesnej sztuki polskiej w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX w. Projektował też scenografię do wielu sztuk m.in. Ionesco i Mrożka, z którym się przyjaźnił.

W końcu lat sześćdziesiątych, po jednej ze swoich wystaw zagranicznych, nie wrócił do kraju - zdecydował się na emigrację, nie znajdując dostatecznej przestrzeni wolności dla siebie i swej sztuki. Po jego wyjeździe pracownia artysty w Warszawie została zaplombowana, potem obrazy wyrzucono na śmietnik, a pracami na papierze dekarze palili pod kotłami ze smołą podczas remontu dachu nad kinem „Wisła”. Aktywne życie i twórczość artystyczną kontynuował Hilary z sukcesami w Niemczech, a następnie w Stanach Zjednoczonych. Brał udział w wystawach zbiorowych, miał też kilkanaście wystaw indywidualnych. W 1976 roku otrzymał nagrodę Fundacji im. A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku. Był osobą znaną w polskich środowiskach emigracyjnych, m.in. w kręgu paryskiej „Kultury”. Pisali o nim m. in. J. Czapski, B. Palester, W.Odojewski i T. Nowakowski. Zmarł nagle na zawał serca w 1979 roku w Stanach Zjednoczonych, w wieku 52 lat.

W kraju cenzura PRL skazała go na nieistnienie. Chcąc przywrócić jego postać dziejom powojennej polskiej sztuki, Muzeum Narodowe w Warszawie, w marcu 1997 roku prezentowało w Galerii Zachęta wystawę retrospektywną twórczości Hilarego. Album, będący jednocześnie najpełniejszą monografią artysty, powstał przy okazji tej wystawy.