Jerzy Rosołowicz 1928 - 1982

"Neutronikon S-06", 1971 r.

typ obiektu: rzeźba

rok powstania: 1971

materiał/technika: szkło, soczewki

wymiary: 30 cm x 21 cm

proweniencja: kolekcja prywatna

Przedmiotem sprzedaży jest oryginalna rzeźba Jerzego Rosołowicza wraz z certyfikatem. Do rzeźby dołączam książkę wydaną w języku angielskim. Rok wydania 1995.

Jerzy Rosołowicz był artystą konceptualnym i teoretykiem sztuki związanym z powojennym środowiskiem twórczym Wrocławia. Studiował (od 1948 r.) we wrocławskiej PWSSP pod kierunkiem Emila Krchy, a od 1950 r. na Wydziale Architektury Wnętrz tej samej uczelni – w pracowni Władysława Winczego. Był współzałożycielem założonej w 1961 r. Grupy Wrocławskiej, od 1967 r. związał się z Galerią Pod Moną Lizą. Uczestniczył w Sympozjach Złotego Grona w Zielonej Górze (od 1963 r.), Plenerach Koszalińskich w Osiekach (od 1964 r.), Biennale Form Przestrzennych (od 1965 r. ), Sympozjum Wrocław'70. W ramach akcji SIEĆ (NET) zainicjowanej przez Jarosława Kozłowskiego i Andrzeja Kozłowskiego w 1972 r. podjął listowną, ponadinstytucjonalną i ponadnarodową wymianę idei z artystami bliskimi konceptualizmowi. Stawką uprawiania sztuki było dla Rosołowicza projektowanie bardziej harmonijnych relacji między ludzką cywilizacją techniczną, wytworami kultury a środowiskiem przyrodniczym. Był przekonany o negatywnym wpływie nowoczesnych organizacji społecznych na przyrodę. W tekstach teoretycznych Teoria funkcji formy (1962), O działaniu neutralnym (1967), Próba odpowiedzi na pytanie, co to jest świadome działanie neutralne (1971) proponował ideę sztuki jako „działania neutralnego”, które miałoby wprowadzać ład i pokój dzięki „neutralizowaniu wartości ujemnych wartościami dodatnimi”. „Działania neutralne” powinny według niego naśladować i przekładać na język sztuki formy naturalne, które traktował jako wzorcowy zbiór „form o funkcji bezwzględnej”. Początki twórczości Rosołowicza wyznaczają inspirowane naturą metaforyczne i ekspresyjne akwarele oraz obrazy fakturowe wpisujące się w nurt malarstwa materii. Abstrakcja stała się także dla artysty jednym ze środków poszukiwania porządku i struktury procesów przyrodniczych. W latach 60. Rosołowicz tworzył przy użyciu masy plastycznej rytmiczne kompozycje złożone z form przypominających widziane pod mikroskopem komórki lub atomy (np. Neutrony – obraz IV). Pojawiający się w latach 60-tych swojej teorii Jerzy Rosołowicz częściowo kontynuował nurt zapoczątkowany w latach 20-tych XX wieku przede wszystkim przez Hansa Arpa i Władysława Strzemińskiego. Pierwszy z nich pisał bowiem: „…chcemy tworzyć tak, jak roślina, która tworzy owoc, a nie odtwarzać, chcemy tworzyć wprost, a nie przez pośredników”, drugi natomiast dostrzegał i propagował możliwości zastosowania odkryć sztuki czystej w realizacjach utylitarnych. Obaj wykonywali prace różne formalnie, ale podobne w zamyśle. Przy takim założeniu ideowym wygląd formy nie jest zresztą najważniejszy. Zależy on od wyboru punktu widzenia na naturę , a według Rosołowicza – od intuicji. Artysta, który dąży do poznania przyrody odkrywa bowiem intuicyjnie jedno z jej praw i na tej kanwie tworzy szereg prac. Każda z nich może dotyczyć innego problemu. Na ogół powstają one jednak cyklami. Pierwsza z kompozycji jest z reguły wynikiem wstępnej fascynacji nowym zjawiskiem, a właściwie zagadnienie krystalizuje się dopiero w późniejszych realizacjach. Po poznaniu jednego problemu zjawia się inny i absorbuje uwagę twórcy, aż do następnego odkrycia. Tym m.in. można także wytłumaczyć studia rozwojowe sztuki Jerzego Rosołowicza. Po kompozycjach z „Serii olimijskiej” powstały „Kwintety”, następnie „Neutrony” i białe reliefy. Po tych doświadczeniach artysta zdecydował się nanastępny krok. Otworzył obraz. Zbydował go na wzór tkanki komórkowej z przeźroczystego, szklanego wnętrza i z mocnych brzegów wykonanych z polichromanego drewna (Reliefy sferyczne) lub metalu i szkła (Neutronikony). Konstrukcja ta wyodrębniła przedmiot z otoczenia, podkreśliła jego indywidualność i niepowtarzalność, a równocześnie zespoliła z przyrodą w sposób wyjątkowo ścisły. Został on bowiem przeniknięty atmosferą i rozpoczął nowy, biologiczny byt. Dzięki temu Jerzy Rosołowicz osiągnął to, co pozornie wydaje się niemożliwe – stworzył nowy organizm o właściwościach zdeterminowanych przez te same czynniki, które warunkują egzystencje form naturalnych. Istnienie tego organizmu ma – w założeniu artysty – swój głęboki sens. Jest on tworem samoistnym, „nie przynoszącym pożytku, ani szkody”, jest czymś w rodzaju miejsca do kontemplacji i skupienia. Działanie, w którego wyniku powstał, charakteryzuje się więc dużą dozą altruizmu – jest neutralne w stosunku do codziennych, celowych dążeń. Neutronikony wydobywają jedynie uważność na relacje utkane ze światła, cienia, refleksów, wzroku i materii, w jakiej poruszają się patrzące ciała. Neutronikony przeznaczone do przymocowania na ścianach odbijają światło, wywołując efekt poruszenia materii. Natomiast wersje pomyślane do zawieszenia w przestrzeni są instrumentami do praktykowania „neutralnego” oglądu rzeczywistości. Polega on na patrzeniu na nią przez filtr zniekształcających, odwracających obraz szkieł optycznych. Jak wiele innych jego dzieł, także te zaskakują prostotą środków, a dzięki użyciu nietypowych materiałów także bogactwem efektów. Pod koniec życia artysta zainteresował się teleradiestezją jako kontynuacją swojej teorii i począwszy od lat 80. stworzył cykl Telehydrografik rekonstruujących przebieg żył wodnych w mieszkaniach przyjaciół. Ostatnią serią prac Rosołowicza były wykonane akwarelą Kwiaty. To powrót do technik i motywu poznawania i porządkowania pojedynczych form organicznych z początków jego twórczości w latach 50.