Ze WSTĘPU:

Wojskowe Biuro Badań Historycznych od 2004 roku wydaje kolejne tomy rocznika „Kronika Wojska Polskiego", zawierające informujące o najważniejszych wydarzeniach w Siłach Zbrojnych RP oraz szeroko rozumianej sferze obronności państwa. Stale wzrastające zainteresowanie tą edycją stało się powodem podjęcia prac nad serią historyczną, nawiązującą w formie do już opracowanych tomów współczesnych, ale dokumentującą dzieje Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej. W tym roku przypada 70. rocznica wybuchu II wojny światowej i dlatego postanowiliśmy, że serię będzie otwierała „Kronika Wojska Polskiego 1939 roku".

Wojskowe Biuro Badań Historycznych w nowatorski sposób przedstawia nie tylko czyn zbrojny żołnierzy polskich w kampanii wrześniowej 1939 roku, ale również wydarzenia bezpośrednio poprzedzające wybuch wojny, przygotowania wojenne i mobilizację oraz losy wojska i narodu polskiego po klęsce w ostatnich miesiącach tegoż roku.

Od połowy lat trzydziestych ubiegłego wieku zagrożenie zbrojną napaścią ze strony potężnych sąsiadów, kwestionujących ład wersalsko-ryski, było coraz bardziej odczuwalne. Wymusiło to na władzach II Rzeczypospolitej podjęcie działań zmierzających do zwiększenia możliwości obronnych kraju. Wskutek wieloletnich studiów i analiz w lutym 1939 roku zakończono prace nad planem operacyjnym „Wschód", a następnie zintensyfikowano opracowywanie planu operacyjnego „Zachód", który z braku czasu nie został dopracowany.

W latach trzydziestych, wraz ze zmianą sytuacji międzynarodowej, rozpoczęto gromadzenie środków na Fundusz Obrony Narodowej i Fundusz Obrony Morskiej. Doskonalono plan mobilizacyjny oraz for­mowano nowe jednostki liniowe i rezerwowe. W sferze polityczno-strategicznej, w obawie przed powro­tem do polityki Monachium, udało się pozyskać sojuszników wojskowych. 30 marca 1939 roku premier Rządu Jego Królewskiej Mości Neville Chamberlain wystąpił z deklaracją, iż w razie agresji na Polskę rząd brytyjski będzie czuł się zobowiązany do udzielenia rządowi Rzeczypospolitej natychmiastowego wsparcia. Pod wpływem tych gwarancji Edouard Daladier, premier Francji, 13 kwietnia potwierdził dotychczasowe zobowiązania sojusznicze, uszczegółowione protokołem ministrów spraw wojskowych Polski i Francji (gen. Kasprzycki - gen. Gamelin) z 19 maja 1939 roku.

Podpisanie 23 sierpnia 1939 roku przez niemiecką III Rzeszę i Związek Sowiecki traktatu o nieagresji i dołączonego doń tajnego protokołu o podziale stref wpływów w Europie Środkowo-Wschodniej przesądziło o agresji tych państw na Polskę i nieuchronnym wybuchu wojny, która skutkiem istniejącego systemu sojuszy przekształciła się w wojnę światową. Działania wojenne rozpoczęły się rankiem 1 września. Wojska niemieckie, wspomagane przez Słowacką Armię Polową, przekroczyły granicę Rzeczypospolitej na południu, zachodzie i północy. Mimo zdecydowanego oporu Wojska Polskiego, polskie armie wycofywały się na kolejne rubieże pod naporem przygniatającej przewagi przeciwnika, podejmując próby zwrotów zaczep­nych, z których największy - bitwa nad Bzurą - doprowadził do zmiany - niemieckich planów operacyjnych wojny. Uderzenie Armii Czerwonej na tyły i skrzydła polskich wojsk 17 września 1939 roku przesądziło o szybkim zakończeniu działań wojennych.

Przegrana kampania nie oznaczała kresu polskiej państwowości ani zakończenia wojny. Przed agresorami nie skapitulowały najwyższe władze państwowe ani Naczelne Dowództwo. Na mocy sukcesji, jaką dawała Konstytucja, na terytorium sojuszniczej Francji odrodziły się najwyższe władze cywilne i wojskowe Rzeczy­pospolitej oraz rozpoczęto odbudowę armii. W kraju zawiązywały się pierwsze konspiracyjne organizacje wojskowe, które dały początek strukturom Polskiego Państwa Podziemnego. Rozpoczynała się długotrwa­ła walka, której celem, choć długo niespełnionym, miało być odzyskanie niepodległości i suwerenności.

„Kronika Wojska Polskiego 1939 roku" ma układ chronologiczno-problemowy. Całość zgromadzonego materiału uzupełniono dostępną ikonografią. Zamieszczono również schematy organizacyjne Wojska Polskiego oraz obsadę personalną kierowniczych stanowisk, wybrane biogramy osób funkcyjnych, informacje o potencjale Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej latem 1939 roku. Należy jednak pamiętać, że „Kronika..." nie może być kompletna, gdyż w obliczu zagrożenia wojennego i prowadzonej wojny wiele informacji było niejawnych, a sporo dokumentów uległo zniszczeniu.

Praca, oparta na żmudnych kwerendach archiwalnych w kraju i za granicą, została przygotowana przez wykwalifikowany zespół historyków wojskowości, od wielu lat zajmujących się m.in. badaniem dziejów Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej Polskiej.

stron 197
Wydawnictwo Ministerstwo Obrony Narodowej - Wojskowe Biuro Badań Historycznych, 2009 r.
ISSN: 1734-2317
twarda okładka
stan: bardzo dobry -
uwaga: załamanie powierzchni obwoluty, sama książka w stanie bardzo dobrym

(Reg 6B)