O istocie narodowej tożsamości Anna Pawełczyńska
Publikacja stanowi zbiór studiów czy esejów, z których praktycznie każdy może być czytany oddzielnie. Nicią przewodnią wiążącą je w całość jest troska o dobro ojczyzny i dobro Polaków jako narodu, który niejedno przeszedł i wycierpiał w swej trudnej historii. Pisząc obszernie o mozolnym budowaniu poprzez dzieje narodowej tożsamości, Autorka wskazała na kilka konstytutywnych cech tego ważnego czynnika życia narodu. Są to: umiłowanie wolności i poczucie braterstwa ze współrodakami, wysokie poczucie wartości wspólnoty rodzinnej wspólnoty narodowej. Jest to również budowanie tych wspólnot na trwałych wartościach chrześcijańskich utrwalonych w tradycji i obyczaju. Mając świadomość tego, co budowało pierwszą Rzeczypospolitą, co pozwoliło Polakom odzyskać niepodległość po 123 latach rozbiorowej niewoli, co pozwoliło obronić II RP przed najazdem bolszewickiej Rosji i przygotować wspaniałe pokolenie do straszliwych zmagań z dwoma totalitaryzmami – brunatnym i czerwonym – podczas i po II wojnie światowej, mając tego wszystkiego świadomość i ukazując to w toku rozważań, Autorka surowo ocenia obecną rzeczywistość Rzeczypospolitej po przełomie 1989 roku. Ukazuje przy tym nowe zagrożenia nakładające się w Polsce na pozostałości komunizmu i działania postkomunistycznych ekip lub ekip jakoś od nich zależnych, lub związanych z tak zwaną „partią zagranicy”. Autorka, która w życiu wiele doświadczyła, łącznie z uwięzieniem w obozie koncentracyjnym w Auschwitz-Birkenau i we Flossenburgu, która widziała i objęła naukową refleksją wiele ludzkich i społecznych spraw, ma i pozwala Czytelnikowi mieć nadzieję. Wierzy w ozdrowieńczą moc ludzkiego sumienia – narodowego sumienia.
Z posłowia Józefa Krzyżanowskiego