Twarda oprawa, dużo zdjęć, 253 strony plus spis-----słowa kluczowe -------SPRAWIEDLIWY WŚRÓD NARODÓW ŚWIATA ( autorka oraz JADWIGA PIOTROWSKA), pomoc w ukrywaniu Żydów - ŻYDZI, ŻEGOTA, GETTO, RABA WYŻNA, ZABORÓW, JABŁECZNA, KODEŃ-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Historia pomocy - Grodzka- Gużkowska Magdalena
PODZIEL SIĘ
„Jest kwiecień 1943 roku – napisała w autobiograficznej książce pt. “Szczęściara”. – Getto pali się. Powstanie... leżymy na spadzistym dachu. Kilka osób... Widzimy kamienicę naprzeciwko. Na jednym z żelaznych balkonów... pojawiają się starszy mężczyzna, młodsza kobieta i dwójka dzieci. Ten starszy kładzie każdemu ręce na głowie, a potem chwyta jedno z dzieci i rzuca przez balkon. Leżymy i patrzymy. Bezradność. Drugie dziecko leci w dół. Reszta rodziny skacze sama”.

Od pierwszych dni okupacji działała w podziemiu. Była łączniczką, nosiła konspiracyjną prasę i sprzęt do powielania, przeprowadzała do punktów kontaktowych ludzi przerzucanych przez granicę, prowadziła nasłuch radiowy i ratowała Żydów. Była jedną z osób, które “wystawiały na słońce” żydowskie dzieci o szarych twarzach wyciągnięte z ciemnych zakamarków. Przewoziła je do kolejnych kryjówek. Podrzucała jedzenie. I uczyła, jak nie pokazywać Niemcom i szmalcownikom, że jest się Żydem.

“Uczyłam więc Żydów różańca i znaku krzyża. Z tym krzyżem to był zawsze problem. Bo Żydzi, czy to starsi czy to młodzi, zawsze robili to z nabożeństwem, powoli, zamykając oczy... Boże! Kto to widział? Każdy Niemiec przecież od razu pozna, że to Żyd. No to ja tłumaczyłam: machać ręką szybko, bez dotykania. Szast-prast”.

Po upadku Powstania Warszawskiego przeszła przez sześć obozów. Wyjechała do Anglii, później do Kanady. W 1974 roku wróciła do Polski. Zajęła się dziećmi autystycznymi w ośrodku terapeutycznym w Warszawie.

“Wiem, że warto przeżyć życie, jeśli pomoże się choć jednej rodzinie, jednemu dziecku – napisała. – Ja miałam to szczęście”.---------------------------------------------------------------------------------------------------------------RATUJĄCY
Magdalena Grodzka-Gużkowska z d. Rusinek
ur. 7 stycznia 1925
zm. 6 stycznia 2014 w Warszawa (mazowieckie)
SPRAWIEDLIWY WŚRÓD NARODÓW ŚWIATA - TYTUŁ PRZYZNANY
1 stycznia 2008
Magdalena Grodzka-Gużkowska z d. Rusinek
UKRYWAJĄCY SIĘ
Władysław Bergl
MIEJSCE UKRYWANIA
Warszawa
--------------------------------------------------------------------------------------
Magda Grodzka-Gużkowska z domu Rusinek (ur. 7 stycznia 1925, zm. 6 stycznia 2014) – polska pisarka, terapeutka dzieci autystycznych i działaczka społeczna, uczestniczka powstania warszawskiego, odznaczona tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

Życiorys
Magda Grodzka-Gużkowska urodziła się 7 stycznia 1925 roku. Jej ojcem był polski polityk i działacz społeczny Zygmunt Rusinek. Ze strony matki była pochodzenia żydowskiego[1]. Uczęszczała do endeckiej szkoły Cecylii Plater-Zyberk. Była harcerką.

Podczas II wojny światowej działała w konspiracji. Była członkiem grupy likwidacyjnej. Współpracowała też z Żegotą. Zajmowała się uczeniem Żydów wyciągniętych z getta, działała w mieście oraz opiekowała się żydowskimi dziećmi ratowanymi przez Żegotę. 1 sierpnia 1944 wybuch powstania warszawskiego zaskoczył ją i jej narzeczonego Romana Grodzkiego pod domem jego rodziców przy ul. Książęcej. Cudem uniknęli rozstrzelania przez oddział własowców. Wkrótce udało im się dołączyć do powstania. Służyli w batalionie „Kiliński”. Po kapitulacji powstania trafiła do obozu w Lamsdorfie. Potem była w obozie Muhlbergu i Blankenheimie. Po wkroczeniu Amerykanów do Blankenheim została tłumaczką oficerów gen. Pattona.

Po wojnie z ojcem i narzeczonym wyemigrowała do Wielkiej Brytanii, a potem do Kanady. Pracowała m.in. jako dozorczyni, fryzjerka, pielęgniarka, pomywaczka w rezydencji siostry króla Jerzego. W latach 70. powróciła do Polski. W latach 90. w jej mieszkaniu powstawała Polska Akcja Humanitarna.

Z mężem Krzysztofem Gużkowskim prowadziła terapię dzieci autystycznych i ich rodzin. Jest autorką książek dotyczących autyzmu Dziecko autystyczne. Dziennik terapeuty, Płacz bez łez oraz autobiografii Szczęściara.

W styczniu 2008 została uhonorowana tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata[2]. W listopadzie 2008 została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[3]. W 2011 otrzymała Nagrodę im. Ireny Sendlerowej[4].

Zmarła 6 stycznia 2014, została pochowana na Cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej w Warszawie. 5 czerwca 2014 w warszawskim Ogrodzie Sprawiedliwych odsłonięto kamień upamiętniający jej osobę i posadzono drzewo pamięci.