Mam do sprzedania monetę - PRÓBA. Brąz 50 marek 1923, kobieta z kłosami.

Aw.: Po środku godło: orzeł ukoronowany koroną zamkniętą, z lewej strony nominał: 50, z prawej przedstawienie młota pionowo i koła zębatego.

Rw.: Popiersie dziewczyny w lewo z pękiem kłosów zboża przerzuconym na prawe ramię. Górą w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA rozdzielony gwiazdą oraz data: 1923. W dolnej części inicjały „KL” Konstantego Laszczki, autora projektu.

50 marek polskich z 1923 r. to jedna z najwcześniejszych próbnych monet niepodległej Polski. Na rynku kolekcjonerskim stanowi zarówno cenną pamiątkę historii krajowego mennictwa, jak i dużą rzadkość, szczególnie w najlepszych stanach zachowania.

Okoliczności powstania

Przewidzianą na grudniową aukcję próbę w brązie przypisać można do wczesnego etapu kształtowania się krajowej gospodarki, która dopiero zaczynała odbudowywać instytucje i systemy czasu pokoju. W najwcześniejszym okresie marki polskie funkcjonowały więc wyłącznie jako pieniądz papierowy, dopiero z początkiem lat 20. zaczęto planować wprowadzenie do obiegu monety metalowej - pierwsza próba datowana jest na rok 1922, druga opracowana została rok później. Omawiane 50 marek polskich z 1923 r. jest dziełem wybitnego krakowskiego rzeźbiarza Konstantego Laszczki, autora wysoko ocenianych portretowych ujęć na medalach i plakietach, a prywatnie przyjaciela Stanisława Wyspiańskiego i Leona Wyczółkowskiego.

Oprócz miękkiego ułożenia skłaniających się kłosów zboża, Laszczka zdecydował się w kompozycji rewersu na ujęcie stosunkowo statyczne, czytelne i posągowe. Podobnie jednak jak na poprzedniej próbie z 1922 r., która na rewersie przedstawia Józefa Piłsudskiego, i na tej brak jednoznacznie określonego nominału. Jak pisał Tadeusz Kałkowski w „Tysiącu lat monety polskiej”, nazwa jednostki pieniężnej nie była jeszcze w tym czasie ustalona, a wahano się między „piastem”, „lechem” i „złotym”. Oficjalnie złoty jako nowa waluta wprowadzony został do obiegu na wiosnę 1924 r., jako rezultat słynnej reformy Władysława Grabskiego. W międzyczasie postanowiono skorzystać z symboli obrazowych, tworząc na awersie 50 marek swoisty rebus - o walucie informować miały pierwsze litery nazw wyobrażonych przedmiotów: młota i koła.