Zbigniew Bieńkowski "Moje oko na spacerze. Felietony arcysubiektywne"

Instytut Mikołowski, 2020

Posłowie: Michał Głowiński

Przygotowanie: Katarzyna Bieńkowska

Redakcja i korekta: Marek Baczewski

Stron: 694

Format: A5 (145 x 205 mm)

Oprawa: miękka ze skrzydełkami

ISBN: 978-83-65250-80-3

Na tom składają się teksty krytycznoliterackie, publikowane na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych kolejno w dwu czasopismach: „Tygodnik Kulturalny” i „Wokanda”. Ocenę swoją sformułuję już na początku: uważam, że jest to książka znakomita. Z wielu względów. Przede wszystkim jest dziełem wybitnego poety, który omawiając publikowane wówczas książki, a także aktualne wydarzenia i problemy, ujmuje wszystko w sposób wysoce oryginalny i niezależny. Ta książka mówi dużo o znakomitym autorze, poecie, tłumaczu i eseiście, który ponad dwadzieścia lat po śmierci zaczyna wreszcie być doceniany. Pokazuje jego niezwykłą sztukę pisarską. Teksty te – w podtytule określone jako felietony – są w istocie nie tylko felietonami, są esejami w miniaturze i portretami pisarzy znanych, mniej znanych i całkiem nieznanych, są polemikami i recenzjami, a także w wielu wypadkach medytacjami o życiu i śmierci, o przemijaniu i o literaturze. Dużo w nich znakomitych formuł, analizy łączą się w sposób naturalny z uogólnieniami, entuzjazmowi towarzyszą ujęcia pełne dystansu. Bieńkowski nie tylko opisuje literaturę, on nią żyje – i w sugestywny sposób problematyzuje, wskazuje na szersze odniesienia – estetyczne, filozoficzne, historycznospołeczne. Fascynuje go oryginalność, ale umie spojrzeć krytycznie na kicz, tandetę, modnisiostwo – i przed nimi ostrzega. Kolejny walor tej książki: we wszystkich zawartych w niej tekstach obcuje się z niezwykłą osobowością autora, chciałoby się powiedzieć, że słyszy się jego głos. Michał Głowiński

ZBIGNIEW BIEŃKOWSKI (1913-1994) – poeta, krytyk literacki, eseista, tłumacz. Autor tomów wierszy: Sprawa wyobraźni, Warszawa 1945, Wyd. 2 rozsz. Warszawa 1960, Trzy poematy, Warszawa 1959, Liryki i poematy, Warszawa 1975, Poezje wybrane, Warszawa 1979, Poezje zebrane, Warszawa 1993. Autor tomów eseistycznych oraz krytycznoliterackich:Piekła i Orfeusze: szkice z literatury zachodniej, Warszawa 1960, Modelunki. Szkice literackie, Warszawa 1966, Poezja i niepoezja, Warszawa 1967, Notatnik amerykański, Warszawa 1983, W skali wyobraźni. Szkice wybrane, Warszawa 1983, Ćwierć wieku intymności. Szkice o poezji i niepoezji, Warszawa 1993, Przeszłość przyszłości, Wrocław 1996. Pracował w redakcji tygodnika „Odrodzenie” i miesięcznika „Twórczość”. W latach 1966–1972 był członkiem polskiego PEN Clubu. Tłumaczył przede wszystkim: Charlesa Baudelaire’a, Victora Hugo, Michaiła Lermontowa, Saint-Johna Perse’a, Paula Éluarda, Julesa Supervielle’a.