Zdzisława Czermański (1900 - 1970)
Piłsudski na Syberii
zestaw 3 litografii z 1936 roku,
sygnowane na płycie l.d.

Plansza 41 x 30 cm, grafika 38 x 23 cm,

Józef Piłsudski studiując medycynę na Uniwersytecie w Charkowie, związał się z rosyjską rewolucyjną organizacją Narodna Wola. Przekazał materiały chemiczne potrzebne do zbudowania bomby, którą miano użyć do zamachu na cara Aleksandra II Romanowa. Chociaż nie przeprowadzono zamachu, został aresztowany 22 marca 1887 r. pod zarzutem udziału w spisku na życie cara. 1 maja tego roku skazany na pięcioletnie zesłanie na Syberię do Kiereńska w obwodzie irkuckim, 640 km na płn – wsch od Irkucka.

Zdzisław Czermański (ur. 1900 w Krakowie, zm. 27 stycznia 1970 w Nowym Jorku) – polski grafik-karykaturzysta, autor wspomnień.

Studiował rysunek u Kazimierza Sichulskiego we Lwowie. Podczas I wojny światowej wstąpił do Legionów. Po wojnie awansował do stopnia kapitana. Od roku 1920 publikował karykatury osobistości ze świata polityki w tygodniku „Szczutek”, potem także w „Cyruliku Warszawskim.” Jego karykatury były pozbawione złośliwych deformacji i podobały się portretowanym osobom. Józef Piłsudski polecił zawiesić 13 karykatur Marszałka na ścianach Belwederu. Po odejściu z wojska wyjechał do Paryża, gdzie kontynuował studia u Fernanda Légera. W 1930 odbyła się wystawa indywidualna jego prac w Galerii Charpentier. Z Francji wyjechał do Anglii, gdzie rysował dla pisma „Graphic”, a w roku 1931 wyjechał do USA na zaproszenie „Fortune Magazine”, z którym współpracował do roku 1934.

W roku 1935 wrócił do Polski i rozpoczął współpracę z „Wiadomościami Literackimi”. W roku 1939 zorganizował w lokalu IPS wystawę „100 wielkich Polaków”. Na początku II wojny światowej przez Wilno, Skandynawię, Francję, Portugalię i Brazylię dotarł w roku 1941 do Nowego Jorku.

Ponownie rozpoczął współpracę z „Fortune Magazine” oraz "Look" i "Life". Wydał tom wspomnień „Kolorowi ludzie”. Pod koniec życia wykonał cykl 50 portretów światowych osobistości, zakupiony przez Uniwersytet Teksański w Austin.

Czermański uczestniczył w życiu Polonii amerykańskiej, współpracował m.in. z Janem Lechoniem. Był laureatem Nagrody im. Alfreda Jurzykowskiego. Laureat Nagrody Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie w 1966 roku.