Bitwa pod Lutynią stoczona 5 grudnia 1757 r. należy do najgłośniejszych w dziejach Śląska, a jako epizod wojny siedmioletniej, pierwszego w przeszłości konfliktu o charakterze globalnym, wpisała się również na karty historii powszechnej. Pogrom armii cesarskiej przyczynił się do przydania Fryderykowi II tytułu Wielkiego w tradycji królestwa Prus, później też zjednoczonych pod ich przewodem Niemiec, a jednocześnie zapewnił mu trwałe miejsce w światowym panteonie wielkich wodzów i mistrzów sztuki wojennej. Po niespełna dwóch stuleciach tradycja upamiętniająca pruską wiktorią sama stała się nurtem przebrzmiałej przeszłości, tracąc nieodwracalnie dotychczasową racją społecznego bytu. Dwieście pięćdziesiąta rocznica lutyńskiej batalii stała się okazją do podjęcia refleksji nie tylko nad nią jako wydarzeniem, ale także nad fenomenem jego obecności w świadomości i kulturze dawnych pokoleń. Te dwa aspekty namysłu nad przeszłością zogniskowały uwagę uczestników konferencji pt. Bitwa pod Lutynią (1757). Historia i tradycja zorganizowanej w dniach 5 i 6 grudnia 2007 r. przez Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Muzeum Regionalne w Środzie Śląskiej. Plon tych obrad zawiera niniejsza publikacja.