„Solidarność” – jeden z największych fenomenów XX wieku – swą siłę w latach 1980–1981 czerpała m.in. ze swego wewnętrznego zróżnicowania. Tworzące ją środowiska nawiązywały bowiem do różnych idei politycznych i tradycji walki o wolną Polskę, mogąc dzięki temu mobilizować Polaków o odmiennych poglądach, a nie sympatyków tylko jednego z nurtów opozycyjnych. W niniejszym tomie historycy z krakowskiego oddziału IPN przedstawiają kolejne etapy polskich zmagań z totalitaryzmem, bez których nie byłoby „Solidarności” takiej, jaką znamy. Pokazują również, jak jej wewnętrzne podziały wpłynęły na kształt przemian przełomu lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, gdy to, co było siłą w pierwszym okresie istnienia – wielonurtowość ruchu – stało się jednym z największych jego problemów.