Jan Kasper "Mogiły obwoźne"
Wybór wierszy
Instytut Mikołowski, 2022
Redakcja: Maciej Melecki
Stron: 376
Format: A5 (145 x 205 mm)
Oprawa: miękka ze skrzydełkami
ISBN 978-83-65250-20-9

40 lat systematycznej i rewelatorskiej twórczości poetyckiej (11 tomów wierszy) Jana Kaspra układa się w oryginalną i niezwykle wartościową summę doświadczeń osobistych, społecznych i historycznych. W przeciągu całego jego pisarstwa ważne znaczenie miało dorastanie w dobie komunistycznej Polski, wynaturzeń ówczesnego reżimu, życie w totalitaryzmie zależnym od sowieckich sąsiadów. Pamięć o tych bolesnych doświadczeniach trwa do czasu ostatniego wydanego w tym roku tomiku. Jednocześnie nowego ujęcia, nowego przeglądu wymagają wiersze „kontrkulturowe” Kaspra, albowiem jego poezja uprzedzała w pewnych swych przejawach dokonania poezji pokolenia „brulionu”. Poeta także w bardzo twórczy sposób wpisał się swego czasu w nurt poezji metafizycznej i nigdy doświadczenia wymiaru nadprzyrodzoności nie ograniczał, szukał dla niego nowych ekspresji. Dzięki temu prezentowany wybór jego poezji Mogiły obwoźne pozwala jeszcze lepiej zrozumieć, jak bardzo odkrywcza jest jego formuła poezji metafizycznej, skoro nadal z powodzeniem ją uprawia. W jego poezji od początku obserwowane było twórcze i niezwykle interesujące napięcie między wymiarem świata prywatnego (który poetka i krytyczka Teresa Tomsia uznawała za niemal dominujący) a zobowiązań publicznych poezji. Wreszcie, przez cały czas rozwoju drogi twórczej Jana Kaspra pojawia się w niej stale na nowo definiowane i uaktualniane przekonanie o doniosłości sztuki słowa, jej kluczowym znaczeniu dla wspólnoty lokalnej, narodowej i ogólnoludzkiej. Warto zwrócić jeszcze uwagę, że genialne późne wiersze Kaspra są zarazem intrygującą reinterpretacją całej jego wcześniejszej poezji.
Tomasz Mizerkiewicz

JAN KASPER (1952-2023), od początku związany z Wielkopolską. Okres dzieciństwa upłynął mu we wsi Bielejewo. Lata szkolne spędził w Szamotułach. Ukończył filologię polską na UAM w Poznaniu. Od 1976 r. zamieszkał w Wągrowcu. Pracował w I Liceum Ogólnokształcącym im. Powstańców Wlkp., którego jednym z najważniejszych absolwentów jest Stanisław Przybyszewski. Prowadził związany z nurtem alternatywnym Teatr Prób. Uznanie przyniósł mu multimedialny spektakl Okna, angażujący 150 wykonawców i prezentowany m. in. w ramach IV Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Malta’94. W 2011 r. przeprowadził się do położonej niedaleko Wągrowca wsi Łaziska, w której mieszka do dzisiaj.