Marek Szulakiewicz
Obecność filozofii transcendentalnej

W książce, którą prezentuję czytelnikowi, nie omawiam jakiegoś krótkiego okresu w rozwoju filozofii ani też nie koncentruję się na doniosłej postaci z jej historii, czy też analizie rozwiązania określonego problemu. Przedmiotem zainteresowania jest pewien sposób filozofowania, który obecny był - w opinii jednych - od początku myślenia filozoficznego, w opinii innych zaś ukonstytuował się dopiero w epoce nowożytnej i swój kres osiągnął w XX wieku. Materiał historyczny wykorzystany jest w tej pracy do przedstawienia ogólniejszej sprawy niż tylko opis i rekonstrukcja. Chciałem prześledzić, czym jest i w jakiej formie obecna jest idea myślenia transcendentalnego. Nie chodzi tu zatem o to, aby przedstawić i omówić to wszystko, co poszczególni myśliciele (np. Kant, Fichte, Husserl...) i ich uczniowie rozumieli przez filozofię transcendentalną, jak rozwiązywali różne problemy filozoficz
ne, lecz o jej obecność w podstawowych dziedzinach filozofii. Czytelnik, który jednak będzie chciał w tej książce znaleźć wszystkie informacje na temat transcendentalizmu, będzie się czuł zawiedziony(...)

Spis treści

Problem filozofii transcendentalnej
Trudności rozumienia
Filozofie transcendentalne
Filozofia transcendentalna
Transcendentalizm
Filozofia jako filozofia transcendentalna

Metoda transcendentalna w filozofii
Formy realizacji filozofii (Filozofia jako metafizyka *Filozofia w strukturach subiektywizmu *Ku paradygmatowi komunikacyjnemu *Filozofia jako myślenie w komunikacji)
Miejsce filozofii transcendentalnej
Poszukiwania jedności metody transcendentalnej w filozofii. Kanta projekt metody transcendentalnej (Ograniczenia subiektywizmu: podmiot i doświadczenie *Metoda transcendentalna poza subiektywizmem *Problem doświadczenia *Transcendentalizm problematyzujący - Wolfgang Ród Doświadczenie jako dialog z rzeczywistością - Richard Schaeffler *Pragmatyka transcendentalna - Karl-Otto Apel)
Problem ważności i zawieszenia metody

Filozofia transcendentalna i metafizyka
Droga metafizyki (Święty Tomasz i Kant *Metafizyka i ontologia - transcendentalne przemiany w metafizyce *Problem metafizyki transcendentalnej *Ugruntowanie metafizyczne i transcendentalne *Załamanie się metafizyki i filozofii krytycznej)
Od transcendentalizmu ku metafizyce (Otwarcie pola dla metafizyki przez pytanie transcendentalne *Zwrot ku metafizyce *Periechontologia - metafizyka transcendentalna Jaspersa *Tomizm transcendentalny - szkoła Marechala)

Kultura i filozofia transcendentalna
Kultura i zagubienie bytu
Europejski nihilizm i filozofia kaniowska
Filozofia transcendentalna jako projekt światopoglądowy
Filozofia transcendentalna jako ratunek i terapia kultury (Neokantyzm jako filozofia kultury *Problem kultury i filozofii w myśli W. Windelbanda *Transcendentalna filozofia kultury H. Rickerta *Neokantowska terapia kultury *Transcendentalna terapia E. Husserla)

Współczesne przemiany filozofii transcendentalnej
Kierunki filozofii współczesnej i transcendentalizm
Transcendentalizm i tendencje współczesnego myślenia
Sytuacja transcendentalizmu
Czy dalej drogą Kanta? (Transcendentalny interpretacjonizm *Pragmatyka i transcendentalizm *Dalej czy powrót?)