Pałac w Polskiej Cerekwi na tle zabytków gmin partnerskich

Autor: Marek Gaworski

Historia Polskiej Cerekwi sięga czasów rzymskich kiedy to została założona osada na szlaku handlowym z Moraw do Polski. Jak donoszą źródła w 1337 r nazywano ją Noua Ecclesia, w roku 1539 Nowe Cerekwi - od staropolskiego słowa cerekiew - kościół.

Pałac znajduje się tuż przy drodze z Reńskiej Wsi do Raciborza. Położony jest na terenie parku, który od wschodu i południa pierwotnie miał charakter krajobrazowy. Otoczony był fosą, której zarys zachował się do dnia dzisiejszego. Na wschód od pałacu znajduje się dziś już zarośnięty staw, po stronie zachodniej usytuowane są kolejno: budynek bramny z wieżą z 1670 roku z neobarokowymi portalami i narożnymi basztami wraz z zabudowaniami folwarcznymi, oraz po drugiej stronie ulicy kościół parafialny.
Sam budynek pierwotnie to dwupiętrowa renesansowa budowla wzniesiona z cegły na planie kwadratu z wewnętrznym dziedzińcem i dwoma ośmiobocznymi basztami w narożach elewacji frontowej z murem kurtynowym. Trójkondygnacyjne skrzydła pałacu są podpiwniczone i zachowały się w nich gotyckie cegły, które pozostały prawdopodobnie po wcześniejszej siedzibie. W XVIII wieku pałac został przykryty dachem mansardowym, zaś dziedziniec zamieniony został na centralną salę reprezentacyjną.

Swoją późnorenesansową sylwetkę zachował aż do końca XIX wieku, kiedy to za sprawą Eberharda Matuszki gruntownie go odnowiono i przebudowano. W 1945 roku pałac spłonął. Legenda mówi, że podpalił go sam właściciel, który chciał uniknąć splądrowania wnętrz przez Armię Czerwoną. W kolejnych latach nie był odbudowywany, był częściowo zabezpieczoną tzw. trwałą ruiną.
Od 2005 roku pałac i okoliczny teren jest własnością gminy Polska Cerekiew, a od 2010 trwają przy nim prace badawcze, konserwatorskie i budowlane mające na celu przywrócenie mu pierwotnego wyglądu.

Liczba stron: 57
Format: 160 x 235 mm
oprawa miękka

papier kredowy, publikacja bogato ilustrowana