Paweł Dybel „Ziemscy, słowni, cieleśni. Eseje o polskich poetach współczesnych”
Instytut Mikołowski, 2019
Redakcja: Maciej Melecki
Format: A5 (145 x 205 mm)
Okładka miękka ze skrzydełkami
Stron: 416
ISBN: 978-83-65250-56-8

Książka jest zaktualizowaną, wzbogaconą o kilka esejów i w wielu fragmentach gruntownie przeredagowaną, wersją tomu poświęconego polskiej poezji współczesnej, wydanego pod tym samym tytułem w 1988 roku. Paweł Dybel proponuje w niej nowe spojrzenie na twórczość poetycką Leśmiana, Przybosia, Miłosza, Baczyńskiego, Brzękowskiego, Karpowicza, Białoszewskiego, Barańczaka, Wojaczka i innych, wskazując na ich pomijane do tej pory przez krytykę literacką aspekty. Specyficznym wyznacznikiem tego spojrzenia - stanowiącym o jego odrębności na tle rodzimej krytyki literackiej - jest odczytanie tych twórczości pod kątem głębokich przeobrażeń, jakim z czasem ulegała w nich warstwa symboliczna poetyckiego języka. Celem autora jest uchwycenie dynamiki tych przeobrażeń i zmieniającej się wraz z nimi, przenikniętej od początku tragizmem, wizji człowieka i świata. Wizja ta została z jednej strony ukształtowana przez historię, krwawe wydarzenia, jakie miały miejsce na ziemiach polskich w XX wieku, z drugiej zaś strony przez indywidualną osobowość poetycką każdego z omawianych autorów. Uchwycenie tych dwóch jej wymiarów w powiązaniu ze sobą oraz wydobycie funkcji, jaką pełnią one w ich poetyckim świecie, było głównym zadaniem uprawianego przez Pawła Dybla hermeneutycznego modelu interpretacji poezji. Według niego, w każdej z tych twórczości dochodzi do głosu oryginalna filozofia poetycka, zawarte w poetyckim języku myślenie o człowieku, jego historii i świecie, które stanowi o ich artystycznej randze. Paweł Dybel wprowadził do rodzimej krytyki literackiej nowy typ dyskursu, ześrodkowanego na wydobywaniu różnych wymiarów sensu poetyckiego tekstu i jego przeobrażeń w czasie. Każe mu to śledzić wpływ, jaki na symbolikę danej twórczości poetyckiej posiadają dziejowe wydarzenia, w których uczestniczył jej autor oraz jego indywidualne losy.

PAWEŁ DYBEL – profesor w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie oraz na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie. W swoich publikacjach łączy zagadnienia filozofii współczesnej, teorii psychoanalitycznych i teorii literackiej. Stypendysta Fundacji im. Alexandra von Humboldta, The Mellon Foundation, The Kosciuszko Foundation i innych. Jako visiting professor wygłaszał gościnne wykłady i prowadził seminaria na uniwersytetach w Bremie, Berlinie, Siegen, Manchesterze, Londynie i Buffalo. W latach osiemdziesiątych prowadził intensywną działalność krytyczno-literacką publikując eseje i recenzje w „Twórczości”, „Więzi”, „Miesięczniku Literackim” i innych. Autor książek (wybór): Urwane ścieżki (2000); Granice rozumienia i interpretacji. O hermeneutyce H.G.Gadamera (2004); Zagadka »drugiej płci«.” (2006); Okruchy Psychoanalizy (2007); Dylematy demokracji (2015). Obecnie redaguje serię wydawniczą poświęconą dziejom psychoanalizy w Polsce. W jej ramach opublikował książki: Psychoanaliza – ziemia obiecana? (2016); Mesjasz, który odszedł. Bruno Schulz i psychoanaliza (2017); Powinowactwa z epoki (red). (2018)