Polscy fotografowie, krytycy i teoretycy o fotografii 1839–1989. Antologia

Wybór tekstów, opracowanie, układ i wstępy:

Witold Kanicki, Dorota Łuczak, Maciej Szymanowicz

Uniwersytet Artystyczny im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu, Poznań 2023

Antologia <em>Polscy fotografowie, krytycy i teoretycy o fotografii</em> <em>1839–1989 </em>mieści w sobie największy i najbardziej przekrojowy zbiór polskojęzycznych tekstów źródłowych z obszaru fotografii. Tom opracowany przez trzech poznańskich historyków sztuki (Witolda Kanickiego, Dorotę Łuczak, Macieja Szymanowicza) obejmuje łącznie ponad 260 tekstów (lub ich fragmentów), napisanych przez kilkudziesięciu autorów i autorek. Całość została podzielona na trzy osobne części, z których pierwsza (<em>Początki fotografii w dyskursie publicystycznym, artystycznym i naukowym 1839–1903</em>) skupia się na wypowiedziach z XIX wieku, druga (<em>Podstawowe paradygmaty polskiej teorii fotografii w latach 1900–1955</em>) śledzi rozwój refleksji o fotografii od piktorializmu do socrealizmu, natomiast trzecia (<em>Fotografia w dyskursywnej sieci w latach 1955–1989</em>) obejmuje czasy najnowszych dyskusji teoretycznych dotyczących tego medium. Osobną częścią liczącej 848 stron antologii jest <em>Aneks</em>, w którym znalazły się trzy rozdziały poświęcone problematyce awangardy (ze szczególnym uwzględnieniem fotomontażu), a także fotografii kolorowej i reklamowej. Pogrupowane w ten sposób wypowiedzi poprzedzone zostały obszernymi tekstami naukowymi, napisanymi przez zespół badaczy odpowiedzialnych za wybór i opracowanie źródeł. Antologia stanowi doskonałe uzupełnienie publikacji historycznych poświęconych historii fotografii w Polsce, ułatwiając badaczom pracę nad różnymi epokami, zjawiskami i nurtami. Lektura skierowana jest również do odbiorców spoza środowiska akademickiego, zainteresowanych różnymi aspektami fotografii. Zamieszczone w niej artykuły dotyczą zarówno istoty medium, jak i jego relacji ze sztuką, kulturą czy polityką. Pośród wielu autorów wyselekcjonowanych tekstów znalazły się liczne wypowiedzi klasyków polskiej sztuki, nauki, publicystyki i literatury (w tym m.in. Zdzisława Beksińskiego, Jana Bułhaka, Zbigniewa Dłubaka, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Natalii LL, Bolesława Prusa, Józefa Robakowskiego, Mieczysława Szczuki czy Stanisława Witkiewicza). Oprócz wypowiedzi funkcjonujących w świadomości badaczy fotografii w tomie opublikowane zostały rzadkie i nieznane artykuły, a nawet maszynopisy. Książka została sfinansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2014–2018, projekt 11H 13 0125 82 pod kierownictwem dra Witolda Kanickiego

Fragment recenzji wydawniczej dr hab. Marianny Michałowskiej, prof. UAM:

Tom <em>Polscy fotografowie, krytycy i teoretycy o fotografii 1839–1989</em> to więcej niż antologia tekstów z pierwszych stu pięćdziesięciu lat istnienia wynalazku. Troje autorów, Witold Kanicki, Dorota Łuczak i Maciej Szymanowicz, dokonało olbrzymiej pracy źródłowej, wydobywając z zakurzonych archiwów tekstów o fotografii artykuły nierzadko zapomniane. Uzupełniono je koniecznymi dla współczesnego czytelnika (niekoniecznie biegłego w meandrach historii fotografii) komentarzami i wyjaśnieniami. Dzięki temu otrzymaliśmy unikalny wgląd w polską świadomość fotografii, zarówno w kontekście artystycznym, jak i społeczno-politycznym. Fragment recenzji wydawniczej dr hab. Małgorzaty Jankowskiej, prof. ASP w Gdańsku: Recenzowana publikacja to dzieło monumentalne i znaczące dla polskiej myśli i teorii fotografii i sztuki. Jest to również pierwszy tak obszerny zbiór zwracający uwagę na znaczenie czasopism (o różnym charakterze) pełniących we wskazanym zakresie rolę komunikatora i otwartego forum, które zapewniało szerszy odbiór, ale i w jakimś sensie gwarantowało przetrwanie wypowiedzi. Wybór włączonych do publikacji tekstów naprowadza na wiele ścieżek, m.in. związanych z obyczajowością i dynamiką zmian zachodzących w Polsce na przestrzeni stu pięćdziesięciu lat. Nie mam wątpliwości, że opracowany tom nie tylko w znacznym zakresie wypełni brakujące miejsce w historii i teorii polskich badań nad fotografią, ale również wzmocni i zweryfikuje wiedzę na jej temat.

Informacje dodatkowe:

ISBN 978-83-66608-62-7

Projekt graficzny: Szymon Marciniak, Piotr Kacprzak

Opracowanie językowe i korekta techniczna: Sylwia Kordylas-Niedziółka

Recenzje wydawnicze:

dr hab. Marianna Michałowska, prof. UAM

dr hab. Małgorzata Jankowska, prof. ASP w Gdańsku

Oprawa twarda

Format strony 210×280 mm

Format oprawy 215×285 mm