Tadeusz Seweryn
Róża
oryginalna autolitografia, sygnowana ołówkiem przez autora, p.d. "Tadeusz Seweryn"
23 x 31 cm
„Teka autolitografii artystów legionistów wydana w dwudziestolecie zbrojnego czynu legionów 1919-1934”.
Teka wydana została w 1934 roku w Krakowie przez Sekcję Plastyków Legionistów i towarzyszyła Historycznej Wystawie Legionów Polskich w Muzeum Narodowym w Krakowie. Wystawa pokazywana była później również w innych miastach, w tym we Lwowie. Na wystawie obecne były również prace Ignacego Pinkasa o tematyce legionowej, których większość zaginęła niestety podczas II wojny światowej. Część znana jest z fotografii, a te, które przetrwały, jak portret artylerzysty Tadeusza Mullera, znajdują się w Muzeum Narodowym w Krakowie. Teka zawiera 15 litografii 10 artystów, w tym Ignacego Pinkasa. Są to prace Stanisława Dąbrowskiego, Kazimierza Dzielińskiego, Stanisława Janowskiego, Franciszka Jaźwieckiego, Stanisława Kamockiego, Tadeusza Korpala, Tadeusza Seweryna, Wincentego Wodzinowskiego i Leona Wyczółkowskiego. Prace ukazują portrety żołnierzy, walkę i życie w okopach, cmentarze wojenne i sceny symboliczne. Większość sygnowana jest ołówkiem przez autorów.
Wszystkie prace powstały specjalnie na przedmiotową wystawę.
Tadeusz Seweryn ps. „Białowąs”, „Boryna”, „Socha”, „Maksymilian Kulesza” (ur. 21 sierpnia 1894 w Żabnie, zm. 17 stycznia 1975 w Krakowie) – etnograf, malarz, grafik, muzeolog i badacz sztuki ludowej.
Uczęszczał do gimnazjum w Nowym Sączu i Krakowie, gdzie zdał maturę w 1913 roku. Następnie podjął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego (studiował historię sztuki, literaturę i prawo). Równolegle studiował na Akademii Sztuk Pięknych. Na obu uczelniach uzyskał absolutorium, należał do Związku Strzeleckiego. Wraz z wybuchem I wojny światowej wstąpił do Legionów, ale ze względu na stan zdrowia po kilku dniach został zwolniony ze służby. Od lutego 1917 pracował w Archiwum Legionów.
Zgodnie z rozkazem Józefa Piłsudskiego, by nie składać przysięgi na wierność cesarzowi austriackiemu zdezerterował. Aresztowany przez żandarmerię austriacką, osadzony został w obozie jeńców legionowych w Witkowicach. Wkrótce otrzymał przydział na front włoski, po czym zbiegł do Królestwa Kongresowego i zatrzymał się w Janowie Lubelskim pod przybranym nazwiskiem Maksymilian Kulesza. W 1918 roku wraz z W. Jabłońskim i uczniami miejscowego gimnazjum w którym uczył łaciny i niemieckiego, zorganizował kampanię przeciw stacjonującemu w mieście oddziałowi austriackiemu, doprowadzając do rozbrojenia i wypędzenia żołnierzy austriackich.
Podczas wojny polsko-bolszewickiej uformował dwa szwadrony ochotników-uczniów i wstąpił do partyzanckiego oddziału F. Jaworskiego walczącego w województwie lubelskim i na Podlasiu.
Tworzył obrazy olejne, akwarele i drzeworyty, które były wystawiane w wielu miastach Polski.
Autolitografia – litografia, stworzona przez autora – artystę grafika wprost na kamieniu litograficznym.
W XIX wieku istniało wiele zakładów litograficznych, w których rysunki stworzone przez artystów były przenoszone ręcznie przez rzemieślników-litografów (w odbiciu zwierciadlanym) na kamienie litograficzne. Takie litografie zatracały ważną cechę dzieła artysty – ślad ręki twórcy. Dlatego w końcu XIX wieku artyści-graficy (w Polsce m.in. Witold Wojtkiewicz, Leon Wyczółkowski i Kazimierz Sichulski) zaczęli tworzyć autolitografie, nanosząc obraz tuszem litograficznym lub tłustą kredką wprost na kamieniu. Musieli przy tym pamiętać, że – podobnie jak w przypadku np. drzeworytu – obraz na kamieniu, także ewent. napisy, ukaże się na wydruku w odbiciu lustrzanym.
