Stanisław Estreicher (1869–1939), potomek rodu od pokoleń zasłużonego dla nauki polskiej, odegrał znaczną rolę w dziejach naszej kultury końca XIX i pierwszej połowy XX wieku. Gdyby ograniczyć się do Jego zasług dla Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Polskiej Akademii Umiejętności – byłby w opracowaniach dotyczących tych instytucji wymieniany po wielekroć.

Gdyby pominąć Jego osiągnięcia naukowe i ograniczyć się do samej tylko publicystyki – stanąłby w pierwszym szeregu świetnych piór, od czasów Młodej Polski aż po drugą wojnę światową. Odegrał jednak przede wszystkim rolę jako uczony. Minęło już sześćdziesiąt lat od czasu, kiedy w roku akademickim 1938/1939 odbył ostatni swój kurs zajęć uniwersyteckich. Wykładał bowiem przedmiot zatytułowany „Historia ustroju na zachodzie Europy”. Nie opracował jednak własnego wykładu w postaci podręcznika, gdyż stale starał się pogłębiać swoje wykłady; los jednakże nie pozwolił Mu dzieła tego dokończyć. Publikacja niniejsza stanowi próbę scalenia i odtworzenia wykładów Profesora, na podstawie skryptów, powielanych przez Jego słuchaczy i ocalałych do chwili obecnej.