JAROSLAV Z. MAGRYS
PRAWA STAROŻYTNEGO BLISKIEGO WSCHODU
TOM I
MEZOPOTAMIA

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów występujących w tekście i bibliografii w tomach I-III 4
Wstęp 11
1. Źródła prawa i rozwój prawodawstwa do czasów Hammurabiego 14
2. Prawa Hammurabiego 22
2.1. Odkrycie i przekłady 23
2.2. Lata panowania Hammurabiego 25
2.3. Tło społeczne praw 26
2.4. Pomnik czy kodeks? 27
2.5. Redakcja praw – forma i treść 30
Podsumowanie 41
Bibliografia 43
Indeks tekstów 47
Indeks osób oraz postaci mitologicznych 48

Fragment

Prawo na starożytnym Bliskim Wschodzie nigdy nie było ujęte w ramy systemu, choćby odrobinę zbliżonego do wzorów prawa współczesnego. Podstawą myśli jurydycznej był określony przez kazus wzór rozstrzygnięć sądowych. Stąd mówimy o prawach kazuistycznych, które wykształciły się w oparciu o utrwalony i praktykowany zwyczaj, a w przypadku Izraela – wedle relacji ST – zaistniały w wyniku objawienia Jahwe. Skoro nie było wtedy systemu rozdzielającego gałęzie prawa, jak ma to miejsce we współczesnych regulacjach prawnych, należy w odniesieniu do tamtych odległych czasów używać określenia w liczbie mnogiej, „prawa”, gdyż zachowane zbiory zawierają wielość przepisów nie dających się jednoznacznie zakwalifikować do precyzyjnie sformułowanych grup czy działów prawnych. Oczywiście, nie możemy starożytnym zarzucić chaotycznej redakcji przepisów, ponieważ w istniejących zapisach źródłowych dostrzegamy ustawy przyporządkowane różnym grupom tematycznym.
Chronologicznie praca osadzona jest przede wszystkim w II i I tysiącleciu przed Chr., lecz dla tematu pracy znaczenie tego faktu jest niewielkie. Obszar Mezopotamii jest kojarzony z tzw. despocjami wschodnimi zaś Palestyna z ustrojem teokratycznym . Regulacje prawne terytorialnie dotyczą dwóch ramion obszaru żyznego półksiężyca. Społeczeństwo wschodnie tego regionu można określić mianem hydraulicznego, funkcjonowało bowiem w systemie praw w dużej mierze określonym przez położenie geograficzne w sąsiedztwie dwóch rzek, Tygrysu i Eufratu .
Najważniejszymi źródłami wiedzy o bliskowschodniej myśli prawnej są dla Mezopotamii kolekcje praw sumeryjskich, jak: prawa Urnammu, Lipit-Isztara czy zbiory sumeryjskie nieznanego autorstwa, a także przepisy odnalezione na terenie starożytnej Esznunny spisane w języku babilońskim. Na czele znanych nauce kolekcji stoi zbiór praw Hammurabiego.
Z opracowań obejmujących kompleksowo prawa Międzyrzecza najważniejsze są: zbiorowe dzieło pod redakcją R. Westbrooka, następnie C. Kunderewicza, M. Kuryłowicza, E. Lipińskiego . Prawa Hammurabiego szczegółowo opisali: J. Klima i M. Stępień. Wyjątkową jednak pozycję wśród prac omawiających dzieło Hammurabiego zajmuje znakomite opracowanie wzmiankowanego R. Westbrooka .
W niniejszym tomie czytelnik znajdzie najistotniejsze wiadomości o prawodawstwie starożytnej Mezopotamii oparte na dostępnych materiałach źródłowych i stosownej literaturze przedmiotu.

Oprawa twarda
Stan bardzo dobry