Budowa. Zasady testowania. Konstrukcja wojskowych pojazdów kołowych.
Pojazdy wojskowe są specyficzną grupą pojazdów mechanicznych. Specyfika ich wynika przede wszystkim z funkcji jaką mają pełnić w ramach stawianych zadań jednostkom wojskowym. W porównaniu do pojazdów komercyjnych w konstrukcji wojskowych pojazdów kołowych można wskazać kilka zasadniczych różnic, które mają wpływ na bezpieczeństwo ruchu, są to przede wszystkim: wysoko położony środek masy, duża masa własna bliska dopuszczalnej masy całkowitej, większe momenty bezwładności bryły nadwozia, ogumienie zazwyczaj o terenowym bieżniku, często brak systemów wspomagania bezpieczeństwa biernego i aktywnego, dodatkowy osprzęt montowany na zewnątrz bryły nadwozia, mniejsza powierzchnia okien. Nadto należy wspomnieć, że różnice pojawiają się ze względu na konieczność zapewniania możliwie wysokiej ochrony załogi (balistyczna i przeciwminowa) i wysokich parametrów technicznych związanych z pokonywaniem terenu. Dokonując porównania podwozi bazowych wojskowych pojazdów kołowych i wykonanych z ich wykorzystaniem wersji specjalnych można dostrzec kierunki zamian takich jak: dodatkowe opancerzenie, dodatkowe urządzenia pozwalające na wykonanie zadań funkcjonalnych, czy też więcej osprzętu w tym mocowanego na zewnątrz. Budowa wersji specjalnych, powoduje więc przesunięcie położenia środka masy oraz wzrost masowych momentów bezwładności.
Procesy budowania nowego pojazdu wojskowego jest procesem złożonym i długotrwałym często trwającym kilkanaście lat. Wszelkie próby wdrożenia nowego pojazdu określone na okres 3-4 letni są z góry skazane na niepowodzenie. Często kilkanaście miesięcy potrafią trwać różnego rodzaju uzgodnienia o charakterze formalnym. Kolejne kilkanaście powinno się wykorzystywać na intensywny proces badawczy na różnych etapach zaawansowania prac. Jest to trend światowy najlepszych producentów i najnowocześniejszych armii. Deklaracje szybkiego wdrożenia sugerują, że mamy do czynienia z integracją zespołów głównie zewnętrznego źródła. Sam fakt wykorzystania zespołów pochodzących od renomowanych producentów światowych nie gwarantuje dobrej jakości pojazdu wojskowego. Dlatego właściwym podejściem do rozwoju pojazdów wojskowych jest budowanie nowoczesnych i kompatybilnych zespołów i podzespołów. Prowadzenie rozwoju na etapie „składowych” pojazdu gwarantuje jego wysoką jakość oraz funkcjonalność po integracji.
W kwestii prowadzenia dialogów i uzgodnień branżowych niezwykle ważne staje się używanie tożsamych pojęć. Różne pojmowanie tego samego określenia prowadzi do nieporozumień a nawet niepowodzenia projektu. Dlatego część książki (rozdział drugi) poświęcono pojęciom podstawowym, klasyfikacjom i wymaganiom. Również kwestia bezpieczeństwa pojazdu wojskowego powinna być widziana odmiennie i znacznie szerzej niż w przypadku pojazdów komercyjnych. Ta problematyka została przybliżona w rozdziale trzecim.
Odpowiednią realizację swojej funkcji przez pojazd wojskowy zapewnia spełnienie wymagań stawianych przez użytkownika. Koniecznym do tego jest precyzyjne ich określenie i sparametryzowanie. Przydatne w tym celu mogą być treści dotyczące charakterystyki taktyczno-technicznej zawarte w rozdziale czwartym oraz omówienie głównych układów i systemów zaprezentowane w rozdziale piątym. Wykonanie kluczowych zespołów może się bardzo często wiązać z zupełnie innym wykonaniem lub rozwiązaniem technicznym niż ma to miejsce w pojazdach cywilnych.
Współcześnie pojazdy wojskowe muszą być przystosowane do transporty różnorodnym jego środkami. W ten sposób zostaje zwiększona ich mobilność operacyjna i strategiczna. Wiąże się to jednak z kolejnymi wymaganiami dla pojazdów do spełnienia. Tę szeroką problematykę przedstawiono w kolejnym szóstym rozdziale.
Wdrażanie pojazdów jako SpW ma swoje określone procedury. Procedury te nie pozostają bez wpływu na bezpieczeństwo pojazdu (rozdział siódmy).
W procesie wdrażania pojazdu wojskowego szczególnego po niezbędnym okresie kiedy definiowane są potrzeby oraz wymagania większego znaczenia nabiera faza koncepcyjna. Kluczowym staje się przyjęcie ogólnej koncepcji realizacji i dalszego prowadzenia projektu. W ciągu szeregu lat ciągle aktualne jest ścieranie się pewnych koncepcji ogólnych. Te dylematy zostały, łącznie z adekwatnymi przykładami, zaprezentowane w rozdziale ósmym.
Specyficzna konstrukcja pojazdów wojskowych, stawiane wymagania oraz tryb wdrażania powodują, że cały cykl życia pojazdu wojskowego nabiera specjalnego kształtu (rozdział dziewiąty). W książce uwzględniono także aktualne trendy w dziedzinie diagnostyki oraz eksploatacji pojazdów wojskowych (rozdziały dziesiąty, jedenasty oraz dwunasty).
Możliwość wykonywania zadań z odpowiednim stopniem efektywności wiąże się z warunkami pracy załogi. Ergonomia wojskowych pojazdów kołowych ma przed sobą aktualnie duże wyzwania związane: potrzebą zwiększenia poziomu ochrony, większa ilością systemów specjalnych, większą ilością wyposażenia indywidualnego, zwiększeniem parametrów antropomorficznych, długim czasem przebywanie we wnętrzu. (rozdział trzynasty).
Na potrzeby Sił Zbrojnych funkcjonują systemy normalizacji i certyfikacji, które mają duży wpływ na ostateczne projekty pojazdów (rozdziały piętnasty i szesnasty).
Udział Polski w operacji na terenie Afganistanu był bardzo silnym bodźcem dla rozwoju wojskowych technologii w dziedzinie pojazdów. Pojawiły się nowe rozwiązania koncertujące się na poprawie efektywności pojazdów zwłaszcza w zakresie bezpieczeństwa. Analizę tychże tendencji przedstawiono w rozdziale siedemnastym.
Znaczną część książki obejmującą rozdziały od osiemnastego do dwudziestego trzeciego zajmują przykłady rozwiązań różnych typów pojazdów. Starano się by opisy były możliwie szczegółowe, gdyż pozwala to na właściwe wyodrębnienie różnic i specyfiki wojskowych pojazdów kołowych na tle innych rozwiązań komercyjnych pojazdów specjalnych.
W kończącym książkę rozdziale dwudziestym czwartym przenalizowano obszary ryzyka występujące w procesie wdrażania pojazdów do SZ RP.